zaterdag 28 december 2013

Jaarverslag 2013


Onderhoud molen
Dit jaar is de molen grotendeels geschilderd. Alleen de roeden en de onderkant en de schoren van de stelling zijn niet gedaan. Negen vrijwilligers hebben het onderachtkant geteerd en ook de bovenkant van de stelling. Verder hebben zij alle luiken, de windborden van de wieken, het kruirad, de getrapte weeg, alle ramen, “kozijnen” en deuren geschilderd. Waarvoor dank, vooral aan de zeer trouwe Jan Nederveen. De molenmakers hebben de rest, het moelijker bereikbare deel gedaan met een hoogwerker. Het schilderen is gebeurd in de zomer onder meestal gunstige weersomstandigheden en degelijker en vollediger dan de vorige twee schildersbeurten waarvan de laatste in 2008 was.
 
fris in de verf


Verder zijn door de molenmakers de korte schoren, alle hoekstijlen van het stellinghek, twee zeilklampen, een hekstok, de mast van de windwijzer en alle steekbordveren vervangen, het oog van de wipstok waaraan de vangketting hangt is opgelast, een beschadigde wig van de ophanging van de wipstok is vervangen. Twee oude zeilen die helemaal “op” waren, ze waren ooit al eens opgelapt, zijn vervangen door evenoude zeilen die tegelijk opgelapt waren, maar in reserve lagen. Voor de derde keer heeft de rietdekker geprobeerd de achterkant van de kap waterdicht te krijgen.
Bij toekomstig onderhoud moet er eens worden gekeken naar de keerneuten en de ruimte binnen de keerkuip.

mooie buien


Woning
De betonnen plint aan de kant van de dijk is hersteld. De muur waar een latei in is gekomen is gestuct. Aan de oostkant van het achterhuis is een nieuwe dakgoot geplaatst. In die hoek is er ook wat voegwerk gedaan.
Biotoop
Staatsbosbeheer heeft aan de overkant van de rivier bij de steenoven een bosje bomen laten weghalen waardoor het zicht op de molen van Olst beter is geworden.

de rietdekker heeft het vlakke achterste deel van de kap opnieuw onderhanden gehad


Draaien
Vanwege het schilderen en nogal wat windstille dagen, is er dit jaar wat minder vaak gedraaid, namelijk op 75 dagen. Het aantal van 240.000 omwentelingen dat meestal in oktober wordt bereikt, werd nu pas 7 december gehaald. Er zijn dit jaar in 462 uur 266074 omwentelingen met de wiekenas gemaakt. De beginstand van de teller was 339.481, de eindstand 605.555. Er is 225 kg tarwe voor veevoer gemalen, waarvan 25 met de Stoom. In januari bleek bij vijf graden vorst dat plastic zakken bij die temperatuur onbruikbaar zijn omdat ze zomaar uit elkaar scheuren. Enkele keren hebben Bert Hanekamp en Rudi van de Belt en Robin ingevallen om te draaien, waarvoor dank.

half versleten oog aan de wipstok, dit is opgelast


Vreugd en rouw
Met kroningsdag en bij de binnenkomst van Sinterklaas is er gedraaid met vlaggetjes in het gevlucht.
De molen heeft in de rouw gestaan vanwege het overlijden van de beschermheer van de molens, prins Friso, van de oud penningmeester van de molenstichting, Piet Don, van de vader van de molenaar en van de molenaar van Wapenveld, Willem Vrieze.


rouwstand voor Friso


Bezoek
 Probus uit Heerde en het personeel van de IJsselacademie uit Kampen brachten als groep een bezoek aan de molen. De individuele bezoekers kwamen weer overal vandaan, o.a. Canada, Duitsland en Zwitserland.
Publiciteit
Met de rouwstand voor prins Friso stond er een foto van onze molen in het blad Molenwereld. Een aflevering later prijkte Veessens molen op de achtercover van dit blad.

een van de vier nieuwe bordveren


Historie
De originele aanvraag voor de eerste hinderwetvergunning voor de Stoom is gevonden in het gemeentearchief. Er zit een getekende plattegrond bij.
Fondswerving
Als vanouds heeft het molencomité zich ingespannen om op de Eiermarkt, Molendag, Monumentendag pannenkoeken en andere zaken te verkopen en met de snertactie, Anjercollecte, geld in te zamelen.















vrijdag 27 december 2013

Hinderwetvergunning Stoom 1887

Niet zo lang geleden trof een archiefbezoeker in het Streekarchief Epe, Hattem en Heerde de oorspronkelijke aanvraag aan van 1887 voor de Hinderwetvergunning voor de Stoom. Daarin zat een plattegrond. Hier ziet u het gedeelte uit de plattegrond van de machinekamer met de stoomketel en  de krukas van de stoommachine. In 1908 is deze combinatie vervangen door een gasmotor met houtgasgenerator van Loog Landaal uit Apeldoorn.



 Het argument om de Stoom bij de windmolen te bouwen kwam nu ook expliciet naar voren: "om bij voorkomende windstilte ... een of twee paar maalsteenen in werking te brengen". De stoomlocomobiel is gebouwd door de Gebroeders Ledeboer in Borne. (Afgebrand  in 1909 en niet weer opgestart) Het was "eene horizontale stoommachine van 8 pk, terwijl de stoomketel op dezelfde fundatieplaat geplaatst vertikaal is." Dit is een zeldzame combinatie. Meestal heeft een verticale ketel ook een verticale machine. Toch is er een plaatje gevonden van een machine van dezelfde bouwtrant en uit dezelfde tijd van Heinrich Lanz in Mannheim. Voordat deze informatie bekend werd, dachten we dat het ging om een locomobiel met horizontale ketel en - machine, de meest gangbare verschijningsvorm.



Locomobiel met verticale ketel en  horizontale machine van Heinrich Lanz Mannheim 1888


De plattegrond van de machine heb ik op de vloer van de machinekamer van de stoom getekend om een idee te hebben van de plaats en omvang. Rechts staat onze huidige motor voor de aandrijving.

Met roze krijt de plattegrond van de machine waar die stond tussen 1888 en 1908

zaterdag 21 december 2013

Het draaiende binnenste van de molen

Wat er van boven naar beneden op vijf niveaus allemaal gebeurt in de molen zie je op de filmpjes.





zaterdag 23 november 2013

zaterdag 16 november 2013

Snertactie

Vandaag zijn de leden van het molencomité op pad om snert en worst uit te venten. De soep en bijlagen komen van een vertrouwd adres. De netto opbrengst is bestemd voor het onderhoud van de molen, stoom en mulderswoning.

 
 




donderdag 7 november 2013

16 november snertdag!!!


Op zaterdag 16 november houdt het molencomité van Veessen weer de jaarlijkse snertactie. Dat houdt in dat in Veessen en Vorchten huis aan huis snert en rookworst wordt verkocht. Hierrvan is de netto-opbrengst bestemd voor het onderhoud van de molen en de Stoom. Het is hard nodig. Dit jaar is de molen zo goed als helemaal geschilderd. U kunt zelf weer elke keer dat u langs komt genieten van een molen die er spic en span bij staat en is er een aantal belangrijke onderdelen aan de buitenkant vervangen. Er moesten meer dingen worden vervangen dan we vooraf hadden kunnen ontdekken. Dat betekende meer uitgaven dan ons lief was. Een impuls voor de molenkas is dus hoog nodig. Reden te meer voor u om ruimschoots onze heerlijke snert en worsten te kopen en onze monumenten te steunen. Mensen van buiten Veessen en Vorchten kunnen bij de molen snert kopen.


zondag 27 oktober 2013

Lekker briesje en verstelde zeilen

Zaterdag 26 oktober waaide het lekker en er komt nog meer wind de komende dagen. Op de buitenroe zijn er met dank aan Rudi en Robin twee oude opgelapte  zeilen voorgehangen als vervanging van twee evenoude verstelde zeilen die nu helemaal versleten waren. Het ziet er uit als vroeger toen er ook niet altijd geld was voor splinternieuwe zeilen. Dat is toch monumentenzorg, of niet soms?

zondag 20 oktober 2013

Vrijwilligersavond

Half oktober hadden we een gezellige avond met de vrijwilligers. Het is fijn om elkaar zo eens in ongedwongen sfeer te ontmoeten.



Nelly van 't Westeinde nam namens ons allen afscheid van Jan Draaier. Hij heeft van alles gedaan voor de molen, maar het meest markante was toch wel dat hij met zijn toetsenbord voor muziek zorgde bij de kerst fairs.

woensdag 16 oktober 2013

Rouw voor Willem Vrieze

De molen van Veessen staat in de rouw vanwege het overlijden afgelopen nacht (16 oktober 2013) van Willem Vrieze, de laatste beroepsmolenaar van buurmolen de Vlijt in Wapenveld.

maandag 12 augustus 2013

Rouw voor prins Friso

Na het draaien maandagavond is de molen van Veessen ook in de rouwstand gezet vanwege het overlijden van prins Friso die beschermheer van de Hollandse molens was. Voorzover de molen niet draait zal hij in de rouw blijven tot na de uitvaart van de prins.

dinsdag 30 juli 2013

Daniël

Het molenmakersbedrijf Groot Wesseldijk heeft zich teruggetrokken. Wat mij betreft hadden ze nog wel meer mogen doen, maar ja, het geld voor dit jaar was op. Er is toch al heel wat gebeurd. De kap is geschilderd, evenals de staart, de spruiten, de schoren en het stellinghek. De korte schoren bleken zelfs te rot om aan te pakken en zijn vervangen. Evenzo de twee zeilklampen van eind twee en een hekstok (de eerste sinds de vorige restauratie van 1991!) en alle vier bordveren. Alle acht hoekstijlen van het stellinghek zijn nieuw en hebben een stalen hoeksteun gekregen. Het oog van de wipstok waar de vangketting aan hangt is opgelast. De ijzeren wig waar de ijzeren wipstok aan hang die een rare schade had (blikseminslag?) is vervangen. Veel van het werk heeft Daniël alleen gedaan, zoals het vervangen van de schoren, waarvoor ik mijn petje afneem. Daniël (boven) (onder) De beschadigde wig waar de ijzeren wipstok aan hing

maandag 15 juli 2013

Meer vrijwilligers actief

Het is gezellig om aan de molen te schilderen en het is ook dankbaar werk, want als Veessenaar kijk je er immers dagelijks tegenaan. Dan is het fijn als hij er goed uit ziet.
Sommige vrijwilligers zou je bang van worden, maar het lijkt erger dan het is. Hij heeft goed zijn best gedaan en is er zwart van geworden.
Een pasgeschilderde molen ziet er altijd fris uit. De rietdekker is er ook nog bij geweest vanwege lichte lekkage van de kap.

woensdag 10 juli 2013

Windborden schilderen

De windborden kunnen gemakkelijk uit de wieken worden gepakt en dan bijvoorbeeld op de stelling gemakkelijker geschilderd. Dan nog blijven het vier wieken met elk drie borden is twaalf borden met elk twee kanten maakt 24 die zeker elk twee keer moeten worden geschilderd, maakt 48. De molenmaker schildert de moeilijke stukken. De windborden horen daar niet bij. Die zijn voor de liefhebbers. Gelukkig zijn er vrijwilligers bereid een handje te helpen.

maandag 8 juli 2013

Meer onderhoud

De eerste korte schoor is neergehaald en hij blijkt op de verbinding met de spruit inderdaad zeer verzwakt. Hij wordt nu gekopieerd, zodat hij straks perfect past.

zondag 7 juli 2013

Onderhoud molen

De molen wordt geschilderd door de molenmaker. Hiervoor is bewust gekozen, zodat deze vaklieden ook tegelijkertijd kunnen kijken naar eventueel zwakke plekken. En die vinden ze dan ook daadwerkelijk. Het belangrijkste is wel dat ze ontdekten dat de zogenaamde korte schoren bovenaan op de aanhechting met de korte spruit verrot zijn. Dat is een plek waar ook een molenaar nooit dichtbij komt, dus wij waren ons van geen kwaad bewust. Ook al zitten er nog zeven meter gaaf hout aan die schoren, die ene plek van de verbinding met de spruit, daar draait het om en als die niet goed is, dan moet het geheel worden vervangen. Ze liggen dan ook al klaar, acht meter lang, twee nieuwe korte schoren. Verder is een nieuwe poging gedaan de rieten kap waterdicht te maken en zijn er nieuwe hoekstijlen aan het stellinghek geplaatst, met een ijzeren hoekversteviging.

Dubbele rouw

Half juni heeft de molen in de rouw gestaan vanwege het tegelijkertijd overlijden van twee mannen. De vader van de molenaar is heengegaan en Piet Don die jarenlang penningmeester is geweest van de molenstichting. Beiden hebben een zeer hoge leeftijd bereikt. De molenmaker die bezig is met het schilderen en ander onderhoud van de molen heeft er voor gezorgd dat het wiekenkruis in de rouwstand werd gezet.

maandag 13 mei 2013

Molendag 2013


De molenaar van Veessen was met vakantie, maar had gelukkig vervanging kunnen vinden. Rudi en Robin hebben de honneurs waargenomen. Ze hebben er een hele dag van gemaakt bij zeer buiig weer heb ik begrepen. Het verslag van Robin luidt als volgt: Een vlagerige bries uit het Zuidwesten en buiig weer, dat was toch wel het beeld van molendag 2013. Even na 09:00 draaide de molen al met twee volle en twee halve zeilen, na de koffie de stoom laten draaien en langzaam kwamen de eerste bezoekers binnen druppelen. In de verte draaide Bökkers mölle ook, zonder zeil. Tegen 12:00 trok de lucht helemaal dicht en hebben we de molen uit voorzorg gezwicht naar twee volle zeilen. Toen de bui eenmaal boven de molen hing hem stil gezet, nadat het wat rustiger werd de molen met twee vol laten draaien. Het klaarde op, de zon kwam door, de lucht werd even strak blauw en weg was de wind. De molen had de grootste moeite om rond te gaan met vier volle, dat was echter voor korte duur want de wind trok weer aan. Tijdens het draaien(gelukkig draaide de molen op dat moment niet zo hard) is er een windbord uitgevlogen. Het gaat om het bovenste bord van end 3, alle wervels waren dol. We hebben de molen een poosje stil gezet en alle wervels van alle enden gecontroleerd, we hebben alles aangedraaid. De molen maalde vervolgens even kort, maar toen er weer een bui aankwam de steen weer uitgeschakeld. Tegen 16:00 was het gebeurd met de drukte en hebben we alles opgeruimd. Omdat we door de buien en een gesneuveld windbord een aantal keren stil stonden hebben we 'slechts' 2500 omwentelingen gemaakt. Verder hebben wij ons prima vermaakt ondanks dat het weer tegen viel. Aldus Robins verhaal.

dinsdag 30 april 2013

Kroningsdag

Uiteraard is de molen gepavoiseerd en uiteraard draait hij. Geen levendiger manier is er om de feestvreugde kracht bij te zetten.

donderdag 14 maart 2013

Zicht op molen Olst verbeterd

Staatsbosbeheer heeft aan de overkant van de rivier naast de oude steenoven op Fortmond een groepje bomen laten weghalen, waardoor het zicht op de molen van Olst een stuk beter is geworden. Een woordje van dank is op zijn plaats.

zondag 17 februari 2013

Ooievaar

Zaterdag waaide het nauwelijks. Toch heb ik vier volle zeilen voorgelegd en de vang gelicht. Tja... je bent molenaar en je wilt wat. Tergend langzaam ging het gevlucht een paar uur in het rond. Soms stond het zaakje stil. Toen de molen weer even erg langzaam draaide, kwam er een ooievaar aanzeilen die dacht op de bovenste wiek te kunnen neerstrijken. Dat was een misrekening van de vogel, want de wiek bewoog toch echt. Gefrustreerd klapwiekte de vogel weer verder even later gevolgd door zijn maatje. Op zondag nam hij revanche en heeft lekker even zitten uitrusten en rondkijken op het bovenste end.


 
 

zaterdag 26 januari 2013

Voor de dooi

De wind is al naar het zuiden gegaan. Het zal gaan dooien. Nu voelt het nog koud bij min twee en straffe wind. De molen kan er mooi op draaien.

zondag 20 januari 2013

Zakkerig

Het waaide lekker vanuit het oosten. Er lagen twee duikers en twee halve zeilen voor en de molen draaide vlot. De temperatuur was bijna min vijf en de lucht grijs, maar het was droog. Echt weer om eens lekker te malen, want buiten op het erf was verder niets te doen vanwege de sneeuw en de kou. En de koude “dikke” lucht maakt de wind krachtiger. (Lucht van -5°C is 10% dichter dan lucht van 15°C) Nou, dat liep op een grote teleurstelling uit. Niet dat het malen niet ging, nee, dat ging prima. Meer zeil voorleggen was niet eens nodig. Er was iets anders dat helemaal mis ging. Toen het zaakje op gang was liep ik gewoontegetrouw de trap af naar de meelzolder om te kijken hoe fijn het meel was dat er uit de meelpijp kwam. Ik gaf nog een slinger aan de regulateur die stil stond en altijd op gang moet worden geholpen. En schudde toen eens aan de zak die aan de meelpijp hing. Dat doe ik altijd om het meel onderin de zak te krijgen. Wat schetste mijn verbazing dat waar ik de zak ook aanpakte het plastic knapte en onderin de zak kwam ook meteen een scheur. Gauw een nieuwe zak gegrepen, maar als ik mijn hand daar in stak ging die er meteen dwars doorheen. En dat herhaalde zich verscheidene malen. Gelukkig had ik niet meer dan één zak graan in de kaar gedaan en besloot ik de molen eerst maar stil te zetten. Ja, ik krijg altijd plastic zakken van het veevoederbedrijf dat zo aardig is om me tarwe te leveren om te malen. In die plastic zakken moet dan het meel. En nee, daar ben ik niet altijd even blij mee, maar een gegeven paard... Maar nu was het rampzalig. Plastic wordt bij kou breekbaar vond ik op internet. Ik hoop echt dat de zakken die al vol meel staan bij normale temperaturen hun sterkte weer terug krijgen, anders weet ik me straks geen raad. Ik heb daar trouwens wel hoop op, want ik heb een geknapte nieuwe en verder ongebruikte zak in huis gehaald bij de kachel en de lange scheuren die daar in de molen al bij het minste of geringste in waren geknapt, konden na opwarming niet gemakkelijk worden verder gescheurd. Dus dat geeft hoop. Voorlopig dus niet meer malen bij vorst. Of natuurlijk goede ouderwetse juten zakken organiseren.