De penplaat

De molen van Veessen heeft een onhebbelijkheid en dat is dat de achterkant van de wiekenas (gietijzer) niet mooi vlak is. Deze bovenas ligt een klein beetje achterover en draait voor en achter op een stuk natuursteen, meestal arduin. Aan de voorkant is het een steen met alleen maar een holte, achter is het een steen met een holte en een achterkantje, we noemen deze steen de pensteen. De pensteen wordt door een balk op zijn plek gehouden die ook voorkomt dat de as achteruit komt. De as van de molen van Veessen maakt echter door zijn ongelijkheid alle penstenen kapot. Er ligt nog een voorbeeld van zo'n gebroken steen in de molen. Bij een eerdere restauratie is het probleem opgelost door ook aan de achterkant een steen met alleen maar een holte van de as neer te leggen en er achter een goed ondersteunde dikke vierkante plaat brons te monteren tegen een klein balkje. De bronzen plaat en balkje hebben genoeg speling om te buigen in plaats van wat de normale pensteen alleen maar kon en dat was barsten. De bronzen plaat is herkenbaar op het filmpje aan het rond staufferpotje dat er op staat voor de smering. Echter vorige week kwam ik boven in de kap en daar stond ineens de bronzen plaat zo hoog dat het midden ervan ruimschoots boven de bovenkant van de as uit kwam. Daar keek ik raar van op. Ik had gedacht dat de druk van de wieken en bovenas naar achteren zo groot zou zijn dat ik de plaat nooit meer op zijn plek zou kunnen krijgen. Toch ben ik met de moed der wanhoop eraan begonnen. Een stuk hout er tussen om beschadiging te voorkomen en maar timmeren met een vuistje. Steeds de ene en dan weer de andere kant met drie of vier klappen en zowaar het bewoog. Verder de vang gelicht zonder zeilen, zodat het zaakje langzaam rond zou draaien in de hoop dat beweging het werk me makkelijker zou maken en dat was inderdaad zo. Het spul zit nu weer op zijn plek. Direct daarna kwam een onweersbui en vervolgens moest ik weg, dus moest ik stoppen en ik weet nog niet of het blijft zitten als we meer gaan draaien. Vandaag is gebleken dat alles voorlopig weer op zijn plek blijft na elf uur draaien en ruim zesduizend omwentelingen.

Roeden schilderen

Vorig jaar is bijna de hele molen geschilderd. De ijzeren roeden kwamen we toen niet aan toe en hadden ook de laagste prioriteit qua conservering. Nu zijn de omstandigheden goed om gaandeweg een eind onder handen te nemen. De achterkant van elk eind wordt nog lastig.